Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Delil Elde Etme Yöntemleri

Genel Olarak Ceza muhakemesinde maddi olayın hangi delillerle ispat edileceği konusunda bir sınırlama yoktur. Yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarda, şüpheli veya sanığın hem aleyhine hem de lehine olan deliller araştırılıp toplanarak bir sonuca ulaşılmalıdır. Yargılamaya konu olayın netleştirilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkartılması amacıyla kullanılan her araç delil niteliği taşır. Ancak delillerin elde edilme yöntemi "ne pahasına olursa olsun" anlayışıyla değil, hukuk kuralları çerçevesinde, şüpheli veya sanığın hakları korunarak gerçekleştirilmelidir.

Hukuk devleti olmanın en temel şartlarından biri de budur.

Soruşturma aşamasında delil toplama ve delil elde etme yöntemlerine ilişkin sistematik bir sıralama yapmak oldukça güçtür. Zaten 5271 sayılı CMK'da bu konuda doğrudan bir sıralama da yer almaz. Çünkü hiçbir olay diğeriyle birebir aynı değildir ve her olay kendi özelinde farklı delil toplama yöntemleri ve sıralamaları ortaya çıkarabilir.

5271 Sayılı CMK'ya Göre Delil Elde Etme Yöntemleri ve Delil Türleri:

1.      Biyolojik Deliller: Adli Tıp Kurumu Biyoloji İhtisas Dairesi, EGM Kriminal Daire Başkanlığı Biyolojik İnceleme Şube Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı Biyoloji Laboratuvarı tarafından incelenen delillerdir. Genetik, soy bağı, kimlik tespiti, cinsel saldırı, ölüm ve hırsızlık gibi olaylarda serolojik incelemeler yapılır. DNA incelemeleriyle raporlar hazırlanır.

2.      Kimyasal Deliller: Adli Tıp Kurumu Kimya İhtisas Dairesi, EGM Kriminal Daire Başkanlığı Kimyasal İnceleme Şube Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı Kimya Laboratuvarı tarafından incelenen delillerdir. Alkol, toksikolojik, uyuşturucu ve patlayıcı madde analizleri bu kapsamdadır.

3.      Fiziksel Deliller: Silah, fişek, mermi, kovan, kartuş, giysiler, belgeler, el yazıları, ses ve görüntü kayıtları gibi somut nitelikteki delillerdir.

4.      İz Delilleri: Parmak izi, avuç izi, ayak izi, lastik izi ve alet izi gibi delillerdir. Bu deliller Adli Tıp Kurumu, EGM Kriminal Daire Başkanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı laboratuvarlarında incelenir.

Sonuç Olarak: Adli Tıp Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı laboratuvarlarında elde edilen deliller incelenir ve raporlanır. Delillerin hukuka uygun bir şekilde elde edilmesi ve ilgili kurallara uygun olarak taşınması, soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için büyük önem taşır. Bu nedenle ilgili kurumların güncel web sitelerinde belirtilen usul ve esaslara dikkat edilmelidir.